Is féidir le tionscal €200m Uiscetheicneolaíocht na hÉireann leas a bhaint as deiseanna domhanda agus infheisteoirí

Dúirt comhdháil Uiscetheicneolaíocht Bhord Iascaigh Mhara (BIM) i gCill Airne go bhféadfadh Éire a bheith ina tionscal “Silicon Valley d’Uiscetheicneolaíocht”

Mar gheall ar shaineolas méadaitheach na hÉireann in earnáil an uiscetheicneolaíochta atá ag forbairt, tá an poitéinseal aici a bheith ina cheannaire domhanda sa réimse, le láimhdeachas os cionn €200m anuraidh ag cuideachtaí uisce-theicneolaíochta na hÉireann, a chuala comhdháil i gCill Airne inniu.

Infheistíodh breis agus €15m i ngnóthaí uisce-theicneolaíochta le sé bliana anuas, agus cruthaíodh breis agus 200 post ardteicneolaíochta san earnáil, dar le Bord Iascaigh Mhara (BIM).

Is é Uiscetheicneolaíocht ná aon teicneolaíocht nó nuálaíocht a spreagann feirmeoireacht inbhuanaithe bia mara, agus is féidir é a chur i bhfeidhm de réir a chéile ar phórú, ar shaothrú agus ar marú éisc, sliogéisc agus plandaí uisceacha.

Tá comhdháil an lae inniu, dar teideal “Uiscetheicneolaíocht – Deis Dhomhanda na hÉireann”, in Óstán Brehon i gCiarraí, agus i measc na rannpháirtithe tá Leas-Uachtarán Sinsearach an chéad chuideachta aonbheannaigh uisce-theicneolaíochta ar domhan, R-iascach; saineolaí bia mara inbhuanaithe ó SAM; ceannródaí domhanda uisceshaothraithe amach ón gcósta, in éineacht le go leor fiontraithe uisce-theicneolaíochta Éireannacha, agus ionadaithe ó Chiste Infheistíochta Straitéisí na hÉireann (CISÉ).

Dúirt Príomhfheidhmeannach BIM, Caroline Bocquel: “Tá breis agus 60 cuideachta ag obair i uiscetheicneolaíocht anseo, agus is fiú thart ar €200m an earnáil. Is mórghnólacht caipitil fiontair atá dírithe ar uisce-theicneolaíocht atá bunaithe i gCorcaigh, a bhfuil infheistíochtaí uisceshaothraithe in Éirinn déanta cheana féin é Hatch Blue, a mbímid ag obair go dlúth leo.

“Tá roinnt infheistíochtaí an-suntasacha agus roinnt smaointe iontacha le feiceáil againn – mar shampla, úsáid IS chun monatóireacht a dhéanamh ar shláinte stoic éisc uisceshaothraithe agus chun foláirimh a thabhairt dóibh go luath.”

Stiúideo Nuálaíochta

Is buaicphointe í an chomhdháil freisin le haghaidh Stiúideo Nuálaíochta Bhord Iascaigh Mhara (BIM), clár dian dhá sheachtain gan táille a bhfuil sé mar aidhm aige ullmhacht teicneolaíochta, folláine tionscail agus inscálaitheacht tráchtála gnólachtaí nua-thionscanta uisce-theicneolaíochta a fhorbairt. Arna mhaoiniú ag an gCiste Eorpach Muirí agus Iascaigh Uisceshaothraithe (CEMIU) agus atá anois ina séú bliain, féachann an tionscnamh le tionscadail in Éirinn agus i dtíortha Eorpacha eile a bhfuil sé mar aidhm acu tionscail uisceshaothraithe nó bhia mara malartach an réigiúin a uasghrádú.

Go dtí seo, is ionann an infheistíocht iomlán a tarraingíodh agus beagnach 50 tionscadal agus cuideachtaí a chríochnaigh an Stiúideo Nuálaíochta le 6 bliana anuas – lena n-áirítear 2023 – ná €15.1M, agus cruthaíodh breis agus 200 post ardteicneolaíochta. D’fhreastail roinnt cuideachtaí a bhfuil baint acu le Stiúideo Nuálaíochta na bliana seo ar thoscaireacht chuig Oirdheisceart na hÁise níos luaithe i mbliana le Hatch chun a líonra a mhéadú agus tuilleadh a fhoghlaim faoina margadh féideartha. Tá deiseanna féideartha gnó faighte ag an toscaireacht dá bharr seo.

Tacaíonn an Stiúideo Nuálaíochta leis na spriocanna uaillmhianacha atá leagtha amach i Straitéis Fís don Bhia 2030 na Roinne Talmhaíochta, Bia agus Mara, is é sin ‘Éire a chur chun cinn mar bhonn eolais do theicneolaíocht agus taighde uisceshaothraithe agus infheistíocht sheachtrach a mhealladh isteach san earnáil.

Poitéinseal ollmhór d’Éirinn

Is é Stiúrthóir Forbartha agus Nuálaíochta BIM, Richard Donnelly, a bheidh ina chathaoirleach ar an ndíospóireacht phainéil inniu ar an deis dhomhanda don uiscetheicneolaíocht. Dúirt sé go bhfuil an poitéinseal ag Éirinn a bheith ina “Silicon Valley” den uiscetheicneolaíocht, mar gheall ar roinnt tosca.

“Tá BIM i riocht uathúil maidir le heolas fairsing a bheith aige ar an earnáil dhomhanda uisceshaothraithe mar gheall ar na naisc atá againn leis an oiread sin tionscadal i dtíortha eile, agus táimid in ann deiseanna fáis sa nuálaíocht uisceshaothraithe a mheas agus féachaint orthu.

“Léiríonn an chruthaitheacht, na scileanna agus na gnólachtaí inscálaithe a d’eascair as an Stiúideo Nuálaíochta le blianta beaga anuas – ailínithe leis an infheistíocht a d’éirigh leis na gnólachtaí nuathionscanta seo [go príomha] a mhealladh – poitéinseal ollmhór, agus tá núicléas de chuideachtaí Éireannacha ag fás agus ag leathnú a margadh cheana féin. Tá a ngnóthaí bunaithe ar réitigh nuálacha inbhuanaithe don earnáil uisceshaothraithe.”

Dúirt Wayne Murphy, comhbhunaitheoir agus Comhpháirtí ag Hatch Blue, gurb é cuspóir tosaigh na cuideachta sé bliana ó shin le BIM ná píblíne de chuideachtaí uisce-theicneolaíochta in-infheistithe a thógáil a d’fhéadfadh teicneolaíochtaí inscálaithe, cliste a fhorbairt don mhargadh domhanda uisceshaothraithe atá ag fás:

“Ó shin i leith, ghlac beagnach 50 cuideachta páirt sa tionscnamh, agus tá go leor dóibh ag dul ar aghaidh go rathúil chun caipiteal a chruinniú agus réitigh teicneolaíochta inbhuanaithe a thógáil don earnáil bia is mó fáis ar domhan anois. Is ionann an chomhdháil seo agus garsprioc thábhachtach maidir leis an dul chun cinn atá déanta ag an earnáil in Éirinn, ag léiriú freisin an uaillmhian atá aici dul amach ansin agus dul san iomaíocht ar an stáitse domhanda uisceshaothraithe ar fiú níos mó ná $300bn anois é – de réir réamhaisnéisí mhargadhbhunaithe.”

“Tá mé ar bís faoi ionchais na hÉireann sa todhchaí de réir mar a théann níos mó agus níos mó infheistíocht chaipitiúil isteach san earnáil atá ag lorg réitigh teicneolaíochta cliste atá neodrach ó thaobh carbóin de chun táirgeadh méadaithe de Bhia Gorm a fhoinsítear níos inbhuanaithe [bia mara saothraithe] a chumasú”.

Tionscnaimh Gnó Uiscetheicneolaíochta na Bliana BIM

Fógrófar buaiteoir an tionscnaimh Ghnó Uiscetheicneolaíochta na Bliana BIM ag an gcomhdháil freisin. Fógraíodh trí chuideachta ardteicneolaíochta Éireannacha atá ag baint úsáide as teicneolaíocht cheannródaíoch chun feirmeoireacht inbhuanaithe bia mara a bhrú chun cinn mar craobhiomaitheoirí. Ina measc seo tá Aquamonitrix i gCo. Cheatharlach, Aqualicence i gCo. Chill Mhantáin, agus Konree Innovation i gCo. na Gaillimhe.