Bean ó Chontae na Mí ina ceannródaí ag baint úsáide as feamainn Éireannach chun táirgí bia plandabhunaithe a tháirgeadh
Nuair a dúirt Jennifer O’Brien, ó Chontae na Mí ó dhúchas, lena clann go raibh sí chun an domhan corparáideach a fhágáil chun gnó a bhunú i mbia mara agus san fheamainn, ba dheacair dóibh é sin a thuiscint! Ach ceithre bliana ar aghaidh agus tá toradh a saothair agus a paisin don fharraige le feiceáil go soiléir.
Inniu tá gnólacht teicneolaíochta bia ag Jennifer, Sea & Believe, a bhaineann úsáid as feamainn chun bia mara cothaitheach, plandabhunaithe a fhorbairt nach ngéilleann i dtaca le blas ná le sláinte na farraige.
Tá roinnt táirgí forbartha cheana féin ag Sea & Believe, lena n-áirítear an burgar feamainne agus na goujons feamainne a raibh an-tóir orthu nuair a tástáladh in ollmhargaí SuperValu iad anuraidh.
“Thosaíomor i ndeich siopa agus mhéadaíomar é sin go dtí 50. Bhí mé ag obair ó chistin. Mar sin, thuig mé go mbeadh orm próiseas táirgeachta níos sofaisticiúla a fhorbairt, agus féachaint i dtreo an mhargaidh idirnáisiúnta,” a dúirt sí.
Ach is é an táirge atá cruthaithe ag Sea & Believe is mó a bhfuil Jennifer morálach as ná an filléid ‘troisc’ a dhéanann calóga atá díreach cosúil leis an bhfíor-rud. “Tá sé an-bhlasta agus lán de bhlas na mara,” a deir sí.
D’éirigh leis an ngnólacht an sprioc seo, táirge calógach, cothaitheach, inmharthana, a bhaint amach trí úsáid a bhaint as próitéiní plandabhunaithe agus as an teicneolaíocht. “Trí ais-innealtóireacht a dhéanamh ar struchtúr matáin agus ar uigeacht an éisc, tá ionadach cruthaithe againn ag baint úsáide as próisis cheimiceach agus fhisiciúil, agus as feamainn Éireannach, chun uigeacht cothaitheach, calógach a chruthú.”
Baintear an fheamainn fhiáin a úsáideann Sea & Believe i gConamara, áit ar chaith Jennifer móran ama nuair a bhí sí ag fás aníos agus áit ar thit sí i ngrá leis an bhfarraige.
Nuair a ghlac Jennifer páirt i Saotharlann Stiúideo Nuálaíochta BIM i rith na paindéime in 2020, ní raibh sí ach ag cur tús lena gnólacht. Is é an tiomantóir uisceshaothraithe Hatch Blue atá i mbun na saotharlainne. Is é seo an 5ú bliain den chlár – tá sé oscailte do thionscadail in Éirinn agus sa AE araon a bhfuil baint acu leis an teicneolaíocht uisceshaothraithe – agus beidh sé á reáchtáil arís i mbliana i nDeireadh Fómhair i Mol RDI i gCill Orglan, Co. Chiarraí.
“Nuair a rinneadh mé a thástáil sa Saotharlann Stiúideo Nuálaíochta, ní raibh i mo ghnólacht ach smaoineamh. Bhí burgar feamainne forbartha agam agus bhí mé ag triail táirgí eile. Ach is é an tSaotharlann Stiúideo an rud a chabhraigh go mór liom. Bhí sé dúshlánach ach bhí sé iontach, agus d’fhíoraigh sé an fhís a bhí agam i ndáiríre”.
Ceann de na rudaí is fearr ná gur chuir an tSaotharlann Stiúideo gnólachtaí nuathionscanta in aithne d’infheisteoirí. “Mar thoradh air sin, rinne mé iarratas ar chiste luathaithe i SAM agus d’éirigh leis. Mura mbeinn páirteach sa Saotharlann Stiúideo Nuálaíochta, ní dóigh liom go mbeinn faoi shiúl inniu.”
“Thug sé muinín dom freisin mo bhrionlóidí a leanúint agus dheimhnigh sé an creideamh a bhí agam i mo ghnólacht. D’fhoghlaim mé faoi na próisis atá riachtanach chun dul ar aghaidh. Bhí fís agam m’fheamainn féin a fhás in Éirinn agus d’fhoghlaim mé na céimeanna atá riachtanach chun é seo a phleanáil.”
Lena chois sin, chuir an tSaotharlann Stiúideo ina luí ar ghnólachtaí cé chomh tábhachtach is atá sé margaí a shainaithint chomh maith leis na custaiméirí atá mar sprioc agat. “Níl fiú é mura bhfuil custaiméirí agat!”, a deir Jennifer.
Tá Jennifer ag brath ar fheamainn Éireannach ardchaighdeáin dá táirgí, ach tá ganntanas feamainne ann in Éirinn de bharr teochtaí mara atá ag ardú. Is acmhainn dochreidte í an fheamainn, a deir sí, agus ní thuigeann sí cén fáth nach mbaintear níos mó úsáide as anseo in Éirinn.
An chéad chéim eile do Sea & Believe ná ceann de na chéad fheirm feamainne in Éirinn a bhunú, i gCuan na Cloigeann i gConamara. Úsáidfear an suíomh feamainne chun Palmaria Palmara (Dillisk) a fhás, agus táthar ag súil go gcuirfear tús leis seo roimh dheireadh na bliana.
“Má uas-scálaítear an fheamainn Éireannach i dtimpeallacht uisceshaothraithe, cinnteofar go mbeidh soláthar fadtéarmach ann chun freastal ar an éileamh amach anseo, agus ní bheifear ag brath an iomarca ar stoc fiáin. Is féidir linn an fheamainn a ionchorprú i dtáirgí plandabhunaithe agus ag an am céanna is feidir linn éiceachórais a athbhunú agus bithéagsúlacht a mhéadú. Is féidir le feirmeacha feamainne trí oiread carbóin a tharraingt anuas i gcomparáid le foraiseacha atá ar aon mhéid leo.”
Tá Palmaria Palmata, feamainn dhúcasach a bhfuil ardluach uirthi, i mbaol anois. Is feamainn dhearg í ina bhfuil leibhéal ard próitéine, agus is ionadach feola agus éisc an-mhaith í mar gheall ar an dath agus an blas atá aici.
“D’fhéadfaí i bhfad níos mó úsáide a bhaint as próitéin ón bhfeamainn mar fhoinse ionadach próitéine. Is iomaí buntáiste a bhaineann leis an bhfeamainn a úsáid mar ionadach feola nó éisc. Ós rud é go bhfásann sí san fharraige, ní úsáideann sí talamh feirme luachmhar agus níl gá le leasúchán, rud a thruaillíonn foinsí uisce fionnuisce,”, a deir Jennifer.
Tá buntáistí sláinte ag baint le Palmaria Palmata freisin, lena n-áirítear gnéithe frith-athlastacha. Mar pháiste, diagnóisíodh go raibh asma ar Jennifer agus cheap sí i gcónaí gur mhór an chabhair é folcadh feamainne don asma.
Chomh maith le feirm feamainne a fhorbairt, tá Sea & Believe ag pleanáil chun saotharlann bhia a bhunú freisin i gConamara.
“Is é an misean atá againn ná cur go mór leis an eolas, an eolaíocht agus leis an teicneolaíocht a bhaineann le feamainn dhúchasach ar fud chósta na hÉireann, agus táirgí iontacha a fhorbairt, as nós bia mara plandabhunaithe.”
Mholadh Jennifer do gach gnólacht nuathionscanta iarratas a dhéanamh ar an Saotharlann Stiúideo Nuálaíochta. “Is clár iontach é agus tá sé saor in aisce. Is é an rud is luachmhara a rinne mise le linn na paindéime Covid, agus táim fíorbhuích as.”